Paszport biometryczny

Paszport biometryczny to dokument tożsamości pozwalający zidentyfikować tożsamość na podstawie cech ciała, takich jak linie papilarne czy wzór siatkówki oka. Pobyt na terytorium innego państwa na podstawie paszportu biometrycznego nazywa się powszechnie pobytem w ramach ruchu bezwizowego. Zatem jak sama nazwa wskazuje, jest to rodzaj paszportu, który nie wymaga posiadania w nim wizy jako podstawy pobytu. Wiążą się z tym jednak pewnie ograniczenia. Mianowicie sam paszport biometryczny uprawnia do pobytu na terenie strefy Schengen nie dłużej niż 90 w ciągu 180 dni, podczas gdy wiza może zostać wydana na okres od 90 do nawet 365 dni.

Wiza

Wiza krajowa to dokument, który uprawnia do wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i ciągłego pobytu na nim lub do kilku pobytów na tym terytorium następujących po sobie, trwających łącznie dłużej niż 90 dni w okresie ważności wizy. Okres pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy krajowej ustala się odpowiednio do celu pobytu wskazanego przez cudzoziemca. Okres ważności wizy krajowej rozpoczyna się nie później niż 3 miesiące od dnia jej wydania i nie przekracza 1 roku. Cudzoziemcowi można wydać wizę Schengen (uprawniającą do poruszania się po całej strefie) lub wizę krajową.

Karta pobytu

Karta pobytu to dokument, który potwierdza tożsamość cudzoziemca, a wraz z ważnym paszportem potwierdza uprawnienia do pobytu w Polsce oraz uprawnia do przekraczania granic bez konieczności posiadania wizy. Karta pobytu czasowego wydawana jest na okres maksymalnie 3 lat. Przed wydaniem karty pobytu, wydawana jest decyzja Wojewody w odpowiedzi na wniosek cudzoziemca o wydanie zezwolenia na pobyt lub zezwolenia na pobyt czasowy i pracę. Drugi typ zezwolenia wydawany jest w celu wykonywania pracy na rzecz konkretnego pracodawcy. Na odwrocie karty pobytu wydanej do tego typu zezwolenia umieszczany jest napis „dostęp do rynku pracy”. W konsekwencji zmiana pracodawcy oznacza konieczność uzyskania nowego zezwolenia.

Specustawa

Ustawa z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz.U. z 2022 r., poz. 583), przedłużyła z mocy prawa okresy legalnego pobytu obywateli Ukrainy na terytorium RP do dnia 30 czerwca 2025 r. Specustawa w związku z konfliktem zbrojnym reguluje kwestię legalnego pobytu w Polsce obywateli Ukrainy, zarówno tych, którzy przybyli do RP po wybuchu wojny, czyli po 23 lutego 2022 r., jak i tych, którzy byli w naszym kraju wcześniej. W przypadku uchodźców specustawa stanowi, że jeżeli obywatel Ukrainy przybył legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. i deklaruje zamiar pozostania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jego pobyt na tym terytorium uznaje się za legalny.

Powiadomienie o powierzeniu pracy

Najprostszą formą zatrudnienia każdego obywatela Ukrainy, który legalnie przebywa w Polsce jest wysłanie do urzędu pracy powiadomienia o powierzeniu wykonywania pracy obywatelowi Ukrainy. Jest to opcja bezpłatna, która umożliwia zatrudnienie obywatela Ukrainy i zgłoszenie tego faktu już po rozpoczęciu pracy. Powiadomienie wysyła się w ciągu 14 dni od zatrudnienia obywatela Ukrainy za pośrednictwem systemu praca.gov.pl. Natomiast w przypadku oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy lub zezwolenia na pracę najpierw należy uzyskać stosowny dokument, a dopiero potem zatrudnić cudzoziemca.

Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy

Powierzenie pracy cudzoziemcowi na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy jest procedurą uproszczoną. Pozwala ona obywatelowi jednego z 4 państw: Republiki Armenii, Republiki Białorusi, Republiki Gruzji i Republiki Mołdawii wykonywać pracę w Polsce przez 24 miesiące bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę. Warunkiem skorzystania z procedury uproszczonej jest uzyskanie przez pracodawcę wpisu oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń w powiatowym urzędzie pracy oraz posiadanie przez cudzoziemca dokumentu potwierdzającego tytuł pobytowy w RP, uprawniającego go do wykonywania pracy na terytorium RP. Zgodnie z nowymi przepisami każdy pracodawca, który chce skorzystać z procedury oświadczeniowej może wystąpić o wpis oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń na okres nie dłuższy niż 24 miesiące niezależnie od tego czy cudzoziemiec pracował lub pracuje na podstawie oświadczenia. Nie ma także przeszkód aby bezpośrednio po zakończeniu pracy na podstawie oświadczenia dany pracodawca złożył kolejne oświadczenie dla tego samego cudzoziemca. Nie ma wymogu zachowywania przerw pomiędzy oświadczeniami.

Zezwolenie na pracę

W przypadku chęci zatrudnienia cudzoziemca innej narodowości niż wyżej wymienione, należy złożyć wniosek o wydanie zezwolenia na pracę w Urzędzie Wojewódzkim właściwym dla siedziby podmiotu zatrudniającego. Zezwolenie na pracę wydawane jest na okres do 3 lat.

Cudzoziemiec planujący dłuższy pobyt w Polsce w celu wykonywania pracy może również złożyć wniosek o jednolite zezwolenie na pobyt i pracę w Urzędzie Wojewódzkim właściwym dla miejsca pobytu cudzoziemca. Zezwolenie to wydawane jest na okres maksymalnie 3 lat. Dopiero po otrzymaniu decyzji o wydaniu tego zezwolenia cudzoziemiec wyrabia kartę pobytu. Dlatego w przypadku chęci zatrudnienia cudzoziemca, który deklaruje, że posiada już kartę pobytu, należy pamiętać, że nie jest to dokument wystarczający, gdyż z pewnością była ona wydana do zezwolenia na pobyt i pracę na rzecz poprzedniego pracodawcy. Niezależnie od wybranego rodzaju pozwolenia na pracę, należy pamiętać, że cudzoziemiec może wykonywać pracę wyłącznie na rzecz pracodawcy wskazanego w tym pozwoleniu. Zmiana pracodawcy wymaga złożenia nowego wniosku o wydanie pozwolenie na pracę.